Bu yazıyı buraya taşımadan önce Hayrettin KARAMAN’ın facebook sayfasında paylaşılan yazısına itiraz niteliğinde cevap olarak yazmıştım. Çünkü ilim ehli bir delil ile hatasından dönebilir ama nefislerine yenik düşmüş olanlara bin delil sunsan hatalarından dönmezler. Sayfa yönetimi cevap olarak yazdığım yorumu kaldırdıkları gibi bu konuda tarafıma hiçbir dönüş de yapılmamıştır.

Yazıya bakmak isteyenler için linkini veriyorum. https://www.yenisafak.com/yazarlar/hayrettinkaraman/oluler-dirileri-duyar-mi-2047304

Linkteki yazıyı baştan aşağıya okuduğum zaman bu kadar basit bir mevzunun nasıl karma karışık hale nasıl sokulduğunu görünce cidden üzüldüm ve kendi kendime şu iki soruyu sordum.

1. Bu yazıda insanlara gerçekten bir şey öğretiliyor mu? Yoksa ümmet tarafından kabul görülmüş meseleler  kurcalanmak mı isteniyor?

2. İslam tarihimizde başta Kur’an ve Peygamber Efendimizin hadis-i şerifleri, ismini buraya sığdıramayacağımız ashab-ı güzîn, tabiîn, müctehid imamlarımız ve nice İmam Gazzali’ler, Fahreddin Râzi’ler, İmam Suyûti’ler, İmam Rabbâni’ler, Halid-i Bağdadîler gibi büyük alimlerin eserlerinden istifade etmekten imtina edip bir de üstelik ehl-i sünnet alimlerinin sıcak bakmadığı hatta haklarında reddiyeler yapıldığı İbn Teymiyye gibi reformist kişilerin görüşleri referans olarak mı gösterilmeye çalışılıyor?

Bu iki sorunun cevabını sizlere havale ediyorum..

Uzatmadan yazının içeriğine giriş yapıyorum. Şöyle ki;

Yazıdaki konuyu hem dirayete hem rivayete havale ettiğimiz zaman yazıda ciddi sorunlar öne çıkıyor.

Bir insana “Ölüler bizi duyar mı? dediğimiz zaman, kişi aslında şunu hemen anlar; Kabri başında bir ölüye selam versek, hitap etsek bizi işitirler mi? anlayacağı şey budur değil mi? Konu da tam budur aslında ama yazının daha başlığından itibaren farklı mecralara çekildiği aşikar..

Bir defa ortalıkta "ölüler her şeyi işitir" iddiasında bulunanlar yok, öncelikle bunda mutabık kalmak lazım.

Ama şu var ki Mü'min ölüler kabirlerinde kendilerine verilen selamı duyarlar. Nitekim işitmeseler idi Peygamberimiz (s.a.v) kabristanlığa girdiği zaman ölülere selam vermezdi.

Konuyla ilgili başka bir hadis-i şerif;

İmam Beğavi’nin (ö. H. 516/M.1122) Mişkatü’l- Mesabih adlı eserinde naklettiği bir hadis de şu şekildedir.

Kabir alemi/Berzah

Efendiler! Berzah aleminden bahsediyoruz,  dünya ile karıştırmamak lazım. Kabrin sıkması, genişlemesi, kabir suali, azap veya refah içinde olması vs. bunlar hep berzah alemine ait meseleler.. Beden ölür ve çürür (haşir günü tekrar beden canlanır) lakin ruh ölmez ki kabir de kimisi nimet içinde iken kimisi azap içinde olabilir. Ki Allah isterse kuluna kulaksız işittirir bu ona göre zor değildir ki. Haddizatında bizler yatakta iken gözümüz, kulağımız kapalı olduğu halde rüya aleminde nice şeyler görüp nice şeyler işitmekteyiz ve ağzımız kımıldamadığı halde konuşmaktayız bunu her gün yaşanmaktayız. Öyle değil mi? Ölülerin kendilerine hitabı duyma işleminin fiziksel olması da şart değildir, bu fiziksel olabileceği gibi manevi de olabilir. Berzah dediğimiz kabir aleminde de Allah dilediği mevtalara dilediği kadarını işittirir. Bunun mümkün olmadığını iddia etmek çok garip ve cimrilikten öte bir şey değildir.  

Hayrettin KARAMAN Neml,80/ Rûm,52/ Fâtır, 22/ ayetleri gözümüzün içine baka baka ne için ve nasıl yanlış yorumladı?

Hayrettin KARAMAN  bahsettiğimiz yazısında Neml,80/ Rûm,52/ Fâtır, 22 ayetlerine atıfla bulunarak “Allah Teâlâ mübarek kitabında “Ölülere Peygamberimizin bile sesini duyuramayacağını” açıkça ifade buyuruyor (Fâtır,22/ Neml, 80/ Rûm, 52). ifadesine yer verdi.

Yazısında bir akıl tutulması olduğu çok aşikar. Öyle ki konu hakkında verilen ayet numaralarını tefsirlerden incelediğimiz zaman hiç öyle olmadığı açığa çıkıyor. İlgili ayetlerin doğru açıklamasını Diyanet Kur’an Yolu Tefsiri ve Kur’an-ı Kerim Açıklamalı Meali’nden bir de ilaveten Taberî tefsirinden aynı ayetlerin açıklamasını aşağıda sunacağım.

(Bilenler bilir tuhaf olan da şu; kaynağını vereceğim Diyanet’in Kur’an Yolu Tefsiri ve T.D.V Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali adlı eseri hazırlayan heyet içerisinde aslında kendisi de mevcuttur yani Hayrettin Karaman’ın da içinde bulunduğu heyet tarafından hazırlanmıştır ama tefsirdeki ilgili açıklamalardan haberi yok.)

İlgili tefsirlerde gayet güzel bir şekilde izah yapılmıştır. Ne Diyanet’in tefsiri ve mealinde ve ne de başka tefsirlerde Rûm, 52, Neml, 80, Fâtır, 22 ayetleri Hayrettin Karaman’ın yazdığı gibi bildiğimiz kabirdeki ölüler olarak yorum yapılmamıştır. Ayette Cenab-ı Mevla'mız inanmayanları inanmayanların kalpleri, gözleri ve kulakları kör ve sağır olduğu için ölülere benzetmiştir. Zaten ayetin siyak ve sibak'ine (öncesine ve sonrasına) bakılınca bu kolayca anlaşılmaktadır.

İlgili kaynaklar

DİYANET KUR'AN YOLU TEFSİRİ

TABERİ TEFSİRİ

TELKİN MESELESİNE GELİNCE

Hani bizde meşhur bir söz var. “Çıkar ağzındaki baklayı” deriz ya işte öyle bakla çıkmış ve mesele aslında telkinmiş.

Aslında üzerine düşülmesi gereken mesele “ölünün telkine karşılık verebileceği veya veremeyeceği” meselesi olsa idi yazı okurlar için faydalı olurdu. Dünyada bile iyi telkine kulak asmayan bir çok insan bulunurken vefat etmiş bazı mevtaların kabri başında verilen telkine olumlu cevap verememesi de mümkündür.   

Yazının sonunda Hayrettin Karaman telkinin Hanefîlerce ne emredilmiş ne de nehyedilmiş olduğunu yazıp bunu doğru olarak naklettiği  halde! öte yandan yazısının sonunda bu kez halka telkin YASAĞI! koymaya çalışmış olması ömrünün çoğunu ilmi müktesebat ile geçirmiş olan bir ilim adamı için gerçekten bizce yadırganır olmuştur.

Oysa ki herkesin bildiği gibi telkin işlemi dua mesabesindedir, Allah’ın iman ehli ölüyü bağışlaması ve kabir sualinin cevabının kolaylaştırılması ümidiyle yapılır. Malumunuzca ülkemizde de tüm kabristanlarda definden sonra telkin işlemi yapılmaktadır. Kolaylaştırmak, af etmek veya azap etmek ise Allah’ın hükmündedir.

                                                                                                                                Ferhat Erdoğan